30 July, 2006

მეგრული და ლაზური პოეზია

მა სი ვარდი თიშენ მერჩი




მარგალური
ლაზური
მა სი ვარდი თიშენ მერჩი
მა სი გჲული მუშენ მექჩი
მა სი ვარდი თიშენ მერჩი
ბაღის ოკო დორგი-კონი
ინა დღასუ ვახომუდუ,
მა სი ქოგიყორდი-კონი...
აბა რერო ორუდილო ნანინა
აბა რერო ორუდილო ნანინადა
ირო თის ვოცადუდი
სქან ხოლოს ვორდი-კონი
უბედურქ ვეპი-კო დო
ბედინერქი იპი-კონი...
აბა რერო ორუდილო ნანინა
აბა რერო ორუდილო ნანინადა
ვარდიშ მინჯეთ ვანორგებექ
თიშენი რე საუბედურო
მებაღობა ვანორჩქვენო
ენა ვაგოსქვანს შურო
აბა რერო ორუდილო ნანინა
აბა რერო ორუდილო ნანინადა
ჩქიმი გური სი დოყვილი
ანწი ეს მუ ოხვარუ
ღურელ გურიშ განთელება
ვეშემლებუ, ვარუ, ვარუ
აბა რერო ორუდილო ნანინა
აბა რერო ორუდილო ნანინადა
მა სი ვარდი თიშენ მერჩი
ბაღის ოკო დორგი-კონი
ინა დღასუ ვახომუდუ,
მა სი ქოგიყორდი-კონი...
მა სი გჲული მუშენ მექჩი
ბაღის მინტუ დორგი-კონი
იჲა პოტე ვახომატუ,
მა გაყოროფერტი-კონი...
აბა რერო ორუდილო ნანინა
აბა რერო ორუდილო ნანინადა
იროთე ვიცადებუტი
სქან ხოლოს ქოვორტი-კონი
უბედურ ვარ ვიყვი-კო დო
ბედინერ დოვიყვი-კონი...
აბა რერო ორუდილო ნანინა
აბა რერო ორუდილო ნანინადა
გჲულიშ მანჯეთ ვარირგებურ
დო ვორეთ ბედიგოჭვერი
მებაღობა ვაგიჩქინ-ი?
აჲა ვარმეგომსქუნ ჩქარ სინ
აბა რერო ორუდილო ნანინა
აბა რერო ორუდილო ნანინადა
ჩქიმი გური სი დოყვილი
აწი მუქ მიშველას-უნონ
ღურელ გურიშ დოსქედინუ
ვარმახენენ, მუ პა-უნონ
აბა რერო ორუდილო ნანინა
აბა რერო ორუდილო ნანინადა
მა სი გჲული მუშენ მექჩი
ბაღის მინტუ დორგი-კონი
იჲა პოტე ვახომატუ,
მა გაყოროფერტი-კონი...



მარგალური
ლაზური
მახარია
მახარია
ვაგიყორქ-ო მა? ვამორწონქ-ო მა?
იშენ ქოგორლუაფუდა,
სქანი ჭირი მა...
უსქანეთი მა, ვადმარინე მა,
მუ ჯგირი რექ მახარია
სქანი ჭირი მა...
უსქანეთი მა, ვადმარინე მა,
მუ ჯგირი რექ მახარია
სქანი ჭირი მა...
უსქანეთი მა, მთელი ქიანა
მაფუ სრული ჯოჯოხეთი
სქანი ჭირი მა...
სქან ვორექ მა, ვაგაღორენქ მა
სით ღალატი ვაგმაგონა
სქანი ჭირი მა...
სქან ვორექ მა, ვაგაღორენქ მა
სით ღალატი ვაგმაგონა
სქანი ჭირი მა...
ვაგიყორქო მა? ვამორწონქო მა?
გოლვაფირო გურიშ ვარდი,
სქანი ჭირი მა...
ვამყოროფ-ი მა? ვამოგწონდურ მა...
ხოლოთი გოგიხთამინონ,
სქანი ჭირი მა...
უსქანელი მა, მუ პა, ბღურურ მა,
მუ კაი რერ მახარია
სქანი ჭირი მა...
უსქანელი მა, მუ პა, ბღურურ მა,
მუ კაი რერ მახარია
სქანი ჭირი მა...
უსქანელი მა, მთელი ქიანა
მაყვენ წორი ჯოჯოხეთი
სქანი ჭირი მა...
სქანი ვორე მა, ვაგოღერდინაფ
სით ღალატი ვამოგნაფა
სქანი ჭირი მა...
სქანი ვორე მა, ვაგოღერდინაფ
სით ღალატი ვამოგნაფა
სქანი ჭირი მა...
ვამყოროფ-ი მა? ვამოგწონდურ მა...
გოგიხთი ჩქიმ გურიშ გჲული,
სქანი ჭირი მა...


მარგალური
ლაზური
დიდოუ ნანა
დიდოუ ნანა
ყოროფა არძო ართი ვარე,
ჩქიმი ვემიჭარე შხვაშა,
გიორდინი მიჩქუდუ დო
გოითირუქუ მა სი შხვაშა…
გიორდინი მიჩქუდუ დო
დიდოუ დო ნანინა
ბორია რდას, ჭვიმა რდასჷ
სქან მოულას მა ქივგინანქ,
კანკალეშა გამკომილე
უსქანეთი მუ ფქიმინა?
კანკალეშა გამკომილე
დიდოუ დო ნანინა
ნანინა დიდოუ
დიდოუ ნანა დიდოუ
დიდოუ ნანა დიდოუ
დიდოუ ნანინა
ნანინა
დიდოუ დო დიდოუ დო
დიდოუ დო ნანინა
სერ დო დღაში ართი მაფუ
სქან შარას გილვოჯინექი
სქან დუდი მიდამიღუო
შხვაქი, კარ-გიმოკილერქი?
სქან დუდი მიდამიღუო?
დიდოუ დო ნანინა
ო ყოროფა, სი ჭვილ დღაში,
გური მუჭო დომიხაში,
სერი იშენ სერი რე დო
უკუმელა მაფუ დღაში...
კანკალეშა გამკომილე
დიდოუ დო ნანინა...
ირი ყოროფა არ ვარენ,
ჩქიმი ვარნიჭარენ ჩქვაშა,
მა მყოროფტი მიჩქიტუ დო
გომქთირელე მა სი ჩქვაშა
მა მყოროფტი მიჩქიტუ დო
დიდოუ დო ნანინა...
იხი ორტას, მჭვიმა ორტას,
სქანი მოლვა გურიქ მიგნას,
ბაზი-ბაზი მოხთი ჩქიმდა,
უსქანელი მორო მუ პა?
ბაზი-ბაზი მოხთი ჩქიმდა,
დიდოუ დო ნანინა
ნანინა დიდოუ
დიდოუ ნანა დიდოუ
დიდოუ ნანა დიდოუ
დიდოუ ნანინა
ნანინა
დიდოუ დო დიდოუ დო
დიდოუ დო ნანინა
სერ დო დღათი არ დომაყვენ
დო ვიწკერ გზასქანი-კელე,
თი-სქანი მენდემიღუ-ი,
ჩქვაქ, ნეკნა გამანკილერიქ?
თი-სქანი მენდემიღუ-ი?
დიდოუ დო ნანინა
ო ყოროფა, სი ჭვერ დღაში,
გური მუჭო დომიფაში,
სერი ხოლო სერი რენ დო
მწკუფინერი მაყვენ დღათი...
ბაზი-ბაზი მოხთი ჩქიმდა,
დიდოუ დო ნანინა...


მარგალური
ლაზური
სი რექ ჩქიმი გურიშ მანგი
სი რერ ჩქიმი გურიშ წორი
სი რექ ჩქიმი გურიშ მანგი
უსქანეთ ვამოკო რინა მა...
მემიდინუ თოლს სინათლე,
ვარძირე-ნი მუ ფქიმინა, ნანა...
მუდგა დღასუ შერხვადი-ნი,
დარდი მაფუ გორჩქინელი,
ჩქიმი ბოში, სქანი ჭირი მა...
ამდღა ამსერ თისი ფივქრენქ,
სო შერხვადა, სო რძირე-ნი,
ჩქიმი ბოში, სქანი ჭირი მა...

ვოუ ნანა,
ვადმარინე უსქანეთი,
ვაგაფცუდა მა,
მუჭო ჩხომი უწყარეთი,
სქანი ჭირი მა,
ნანა გოლვაფირო ნანა,
ნანა სქანი ჭირიმა...
ნანა გოლვაფირო ნანა,
ნანა სქანი ჭირი მა...

გიჩქუდასუ უსქანობა
ვეკნმაგინე თენა ვარა მა....
სქან თოლეფიშ ინოჯინაშ
მეტი მა მუთუნ ვამოხვარუ, ნანა
მუ რე უკულ, გოლვაფირო,
ქოთქუანა გოშინერსუ,
ჩქიმი ბოში, სქანი ჭირი მა,
სქან ყოროფა უჯგუ ამდღა,
ულირსუ დო გააშინერსუ
ჩქიმი ბოში, სქანი ჭირი მა...
ნანა, ვადმარინე უსქანეთი,
ვაგაფცუდა მა
ჩქიმი თოლიგვირა ბოში,
სქანი ჭირი მა,
ნანა გოლვაფირო ნანა,
ნანა სქანი ჭირი მა...
სი რე ჩქიმი გურიშ მანგი
უსქანეთ ვამინონ სქიდალა...
გომინდუნუ თოლის თენა,
ვაგძირა-ში მორო მუ პა, ნანა...
მუნთხანი დღას მექხვადი მა,
დერდი მაყვენ ეჩქინერი,
ჩქიმი ბიჭი, სქანი ჭირი მა...
ამდღა ამსერ იჲა ვიზმონ,
სო მექხვადა, სო გძირა სი,
ჩქიმი ბიჭი, სქანი ჭირი მა...

ვოუ ნანა,
მუ პა, ბღურურ უსქანელი,
ვარ ვიმცუდერ მა,
მუჭო ჩხომი უწკარელი,
სქანი ჭირი მა,
ნანა გოგაღარი ნანა,
ნანა სქანი ჭირიმა...
ნანა გოგაღარი ნანა,
ნანა სქანი ჭირი მა...

გიჩქიტას სი უსქანობა
ვამახენენ, აჲა ვარნა მა....
სქან თოლეფიშ მეწკომილუშ
მეტი მა მუთუქ ვამიშველას, ნანა
მუ რენ უკულ, გოგაღარი,
თქვან-უნონან გოშინერი,
ჩქიმი ბიჭი, სქანი ჭირი მა,
სქან ყოროფა უჯგინ ამდღა,
ხთიმერი დო გოშინერის
ჩქიმი ბიჭი, სქანი ჭირი მა...
ნანა, მუ პა, ბღურურ უსქანელი,
ვარ ვიმცუდერ მა
ჩქიმი თოლიგვირა ბიჭი,
სქანი ჭირი მა,
ნანა გოგაღარი ნანა,
ნანა სქანი ჭირი მა...




მარგალური
ლაზური
სქან მასქვამა
სქანისთერი მსქვა
სქან მასქვამა სქან მადარა
ქიანასუ მითინ ვარე
ჩქიმ ხოლოს ვარექ, მარა
შორშე იშენ სქანით...
ჩქიმ ხოლოს ვარექ, მარა
შორშე იშენ ქუგუგალე...

ჰოუ ნანა ნანა ნანა,
ჰოუ ნანა ნანაია,
ვაფურინა გოლვაფირო,
ჩქიმი ჭიჭე მაფშალია…
ვაფურინა, გოლვაფირო,
ჩქიმი ჭიჭე მაფშალია...

გური მუჭო დომიხაში,
ვანორჩქვენო ცოდა-მარდი?
შორშა ვაიფურინუდუკონი
ჩქიმ დუდსი გუგოლუანდი...

ჰოუ ნანა ნანა ნანა,
ჰოუ ნანა ნანაია
ვაფურინა, გოლვაფირო,
ჩქიმი ჭიჭე მაფშალია…
ვაფურინა, გოლვაფირო,
ჩქიმი სქვამი მაფშალია...

სქან მასქვამა სქან მადარა
ქიანასუ მითინ ვარე
ჩქიმ ხოლოს ვარექ, მარა
შორშე იშენ სქანით...
ჩქიმ ხოლოს ვარექ, მარა
შორშე იშენ ქუგუგალე...

ჰოუ ნანა ნანა ნანა,
ჰოუ ნანა ნანაია
ვაფურინა, გოლვაფირო,
ჩქიმი ჭიჭე მაფშალია…
ვაფურინა, გოლვაფირო,
ჩქიმი სქვამი მაფშალია...
დომსქვანერი სქანისთერი
ქიანას ჟინ მითი ვარენ
ჩქიმ ხოლოს სი ვარე, მარა
მენდრაშე სქანითე...
ჩქიმ ხოლოს სი ვარე, მარა
გოგიხთა-მინონ მენდრალე...

ჰოუ ნანა ნანა ნანა,
ჰოუ ნანა ნანაია,
ვაგოფუთხა გოგაღარი,
ჩქიმი ჭიტა მაფშალია…
ვაგოფუთხა, გოგაღარი,
ჩქიმი ჭიტა მაფშალია...

გური მუჭო დომიფაში,
ვაგიჩქინი ცოდა-მარდი?
მენდრა ვაგოფუთხიკონი
თი-ჩქიმი გოგაღარატი...

ჰოუ ნანა ნანა ნანა,
ჰოუ ნანა ნანაია
ვაგოფუთხა, გოგაღარი,
ჩქიმი ჭიტა მაფშალია…
ვაგოფუთხა, გოგაღარი,
ჩქიმ მსქვალინა მაფშალია...

დომსქვანერი სქანისთერი
ქიანას ჟინ მითი ვარენ
ჩქიმ ხოლოს სი ვარე, მარა
მენდრაშე სქანითე...
ჩქიმ ხოლოს სი ვარე, მარა
გოგიხთა-მინონ მენდრალე...

ჰოუ ნანა ნანა ნანა,
ჰოუ ნანა ნანაია
ვაგოფუთხა, გოგაღარი,
ჩქიმი ჭიტა მაფშალია…
ვაგოფუთხა, გოგაღარი,
ჩქიმ მსქვალინა მაფშალია...


მარგალური
ლაზური
სი რექ ჩქიმი ბჟა დო თუთა
სი რერ ჩქიმი მჟორა, თუთა
სი რექ ჩქიმი ბჟა დო თუთა
მანათებელი სერიში
ჭირი ქობღოლამუდასუ, ნანა
სქანი სქვამი კისერიში, ნანა, ნანინა...
სქან თოლეფი მაჭუალი
მუჭო ალ გარგინოუნი
ვაი შური საყვარელი,
ჭახანს გინმოჯინოუნი...
ყოროფა, უბედური სქუა
შურო ვანორღვენო ჭკუა
ცაშა ულას აპირენქო? ნანა,
ვარჩანს, მუ გოხვარუ, სუა, ნანა ნანინა
სქან თოლეფი მაჭუალი
მუჭო ალ გარგინოუნი
ვაი შური საყვარელი,
ჭახანს გინმოჯინოუნი...
სი რექ ჩქიმი ბჟა დო თუთა
მანათებელი სერიში
ჭირი ქობღოლამუდასუ, ნანა
სქანი სქვამი კისერიში, ნანა, ნანინა...
სქან თოლეფი მაჭუალი
მუჭო ალ გარგინოუნი
ვაი შური საყვარელი,
ჭახანს გინმოჯინოუნი...
სი რე ჩქიმი მჟორა, თუთა
მათანაფალე სერიში
ჭირი ქომაღოდეეტას, ნანა
სქანი მსქვალინა ყალიში, ნანა, ნანინა...
სქანი თოლეფი მჭუმალე
ვალუნან ფარილისთერი
ვაი შური ოყოროფონი,
ჭიტა მემოწკერტეს-კონი...
ყოროფა, უბედური სქირი
ჩქარ ვარ გიღუტეენ ტვინი
ცაშა ოხთიმუ გინონი? ნანა,
ვაქჩანს, ნა დოგაჭირენ ფსვა, ნანა ნანინა
სქანი თოლეფი მჭუმალე
ვალუნან ფარილისთერი
ვაი შური ოყოროფონი,
ჭიტა მემოწკერტეს-კონი...
სი რე ჩქიმი მჟორა, თუთა
მათანაფალე სერიში
ჭირი ქომაღოდეეტას, ნანა
სქანი მსქვალინა ყალიში, ნანა, ნანინა...
სქანი თოლეფი მჭუმალე
ვალუნან ფარილისთერი
ვაი შური ოყოროფონი,
ჭიტა მემოწკერტეს-კონი...



მარგალური
ლაზური
სქან ჭირ ქობღოლამუდას
სქანი ჭირი ქომაღოდეეტას
სქან ჭირ ქობღოლამუდასი
სი ჩქიმ გურსუ ვადოხედა,
ნანინა. სქანი ჭირი მა...
დროთუ დუდი ქომოძირი
შურო ქუგოცოდუქუ-და,
ნანინა, სქანი ჭირი მა...
მა სი გიყორქი, დუდს გოგილუანქ
ვემმოტუა დო ვემმოდინუა,
ოუ ნანა, ოუ ნანა ოუ დუდს გოგილუანქ
ოუ ნანა, ოუ ნანა ოუ ვემმოდინუა...
ოუ ჭირიმა...
ქიანას შურო ვამიწონებუ
სქან გერე დო სქანი დარი
ნანინა, სქანი ჭირი მა,
მიყორქ დო მუ ფქიმინა?
ენა ვარე ჩქიმი ბრალი,
ნანინა, სქანი ჭირი მა...
მა სი გიყორქი, დუდს გოგილუანქ
ვემმოტუა დო ვემმოდინუა
ოუ ნანა, ოუ ნანა ოუ დუდს გოგილუანქ
ოუ ნანა, ოუ ნანა ოუ ვემმოდინუა...
ოუ ჭირიმა...
სქან ჭირ ქობღოლამუდასი
სი ჩქიმ გურსუ ვადოხედა,
ნანინა. სქანი ჭირი მა
დროთუ დუდი ქომოძირი
შურო ქუგოცოდუქუ-და,
ნანინა, სქანი ჭირი მა...
მა სი გიყორქი, დუდს გოგილუანქ
ვემმოტუა დო ვემმოდინუა
ოუ ნანა, ოუ ნანა ოუ დუდს გოგილუანქ
ოუ ნანა, ოუ ნანა ოუ ვემმოდინუა...
სქან ჭირი მაღოდეეტას
სი ჩქიმ გურის ვარდოხედა,
ნანინა. სქანი ჭირი მა...
თი სქანი მანი მოძირი
მა ჩქარ გურის მეგაჭვერ-ნა
ნანინა, სქანი ჭირი მა...
მა სი მყოროფი, ე ნა გოგიხთა,
ვარმემაშქვა დო ვარ გომდინა მა,
ოუ ნანა, ოუ ნანა ოუ ე ნა გოგიხთა,
ოუ ნანა, ოუ ნანა ოუ ვარ გომდინა მა...
ოუ ჭირიმა...
ქიანას ჩქარ ვარდომაწონენ
სქან მაჯგინე, სქანისთერი
ნანინა, სქანი ჭირი მა,
გყოროფ ედო მორო მუ პა?
აჲა ვარენ ჩქიმი ბრალი,
ნანინა, სქანი ჭირი მა...
მა სი მყოროფი, ე ნა გოგიხთა,
ვარმემაშქვა დო ვარ გომდინა მა,
ოუ ნანა, ოუ ნანა ოუ ე ნა გოგიხთა,
ოუ ნანა, ოუ ნანა ოუ ვარ გომდინა მა...
ოუ ჭირიმა...
სქან ჭირი მაღოდეეტას
სი ჩქიმ გურის ვარდოხედა,
ნანინა. სქანი ჭირი მა...
თი სქანი მანი მოძირი
მა ჩქარ გურის მეგაჭვერ-ნა
ნანინა, სქანი ჭირი მა...
მა სი მყოროფი, ე ნა გოგიხთა,
ვარმემაშქვა დო ვარ გომდინა მა,
ოუ ნანა, ოუ ნანა ოუ ე ნა გოგიხთა,
ოუ ნანა, ოუ ნანა ოუ ვარ გომდინა მა...

ჭირი: veba, nusibet, bela. ”სქანი ჭირი მა” = დერდი დო ჭირი სქანი მა მომჩას ღორმოთიქ
მაფშალია (მარგ.): ბულბული. მა-ფშალ-ია = მა-”ფშალ”-ე. ფშალა არ მძგუდაში ჯოხო რენ





25 February, 2006

იოსებ ნონეშვილი

ღმერთი და ხელები 

ღმერთი და ხელები

მაღალ ტახტრევანზე იჯდა მამაღმერთი,
თეთრი ღრუბლები ეწყო ბალიშებად,
მყინვარი შანდლად ედგა ,
შიგ მზე სანთლად ენთო
და ხალხს ელვის კვერთხით სურვილს ანიშნებდა.
წყალობა უფლისა თურმე ყველას მისწვდა ,
მიწის ყველა მკვიდრი თავისთან შეჰყარა ,
გაშლილ ხელისგულზე ედო დედამიწა ,
რომ კაცთა მოდგმისთვის გაეყო ქვეყანა .

მის წინ რიგში იდგენენ ზანგნი თუ არაბნი ,
ფრანგნი თუ..ვინ მოსთვლის ღვთის ნებას მინდობილთ .

ზიგს ველი არგუნა, ზოგს მთების ქარაფი,
ზოგს ცხელი უდაბნო, ზოგს ვრცელი მინდორი,
ზოგს მთა მოუწია, ზოგს მთის კალთები .
უფლის განაჩენი არ იყო სადაო .

მხოლოდ ამ გრძელ რიგში არ ჩანდნენ ქართველნი ,
რიგი და ქართველი? სადან სადაო

და როცა პირწმინდად დარიგდა მთა ბარი,
გოჯიც კი მიწისა არ დარჩა უბრალოდ,
უეცრად ჩვენები, სად იყვნენ სად არა ,
წარუდგნენ და ჰკითხეს:
ჩვენ რა ვქნათ უფალო?

მიწის ამზომველნი სულს ძლივსღა ღაფავდნენ ,
ფრიად დამაშვრალი ჩანდა თვით მეუფეც,
განცვიფრდა :
ვინა ხართ, სადა ხართ აქამდე ?
მთელი დედამიწა გავყავი მე უკვე...

ქართველნი გახლავართ,
გავშალეთ ნაბდები ...
შენი სადგეგრძელო თასები დავცალეთ,
რიგს ლხინი ვარჩიეთ, გაქეთ და გადიდეთ
და დაგვაგვიანდა ჰე ღმერთო მოწყალევ....
დავლოცეთ შენს მიერ შექმნილი სამყარო ,
მეუფევ მაღალო!

და რადგან ეს მიწა ყველას გაუყავი,
ცუდი თუ კარგი კუთხე გაეცი მთლიანად .
რა უყოთ, ნუ სწუხარ, შენ კარგად იყავი ,
ოღონდ დაგვიცალე ეს ერთი ფიალა!

.....ალპებად ,
ანდებად ,
თუ კავკასიონის მთებად ,
აიწიენ წარბები შეკრული...

სად დაგაბინაოთ?- არ არის იოლი,
ასეთი ლამაზნი.
მამაცნი
ერთგულნი...
სულ ყველა გავეცი, ბილიკიც, ჭიუხვიც ,
მარტო დავიტოვე პატარა წალკოტი,
იქ კალთა დავბერტყე სიტურფის , სიუხვის,
საჩემოდ სამოთხის ხეხილით ვამკობდი,
მე ჩემთვის მინდოდა მზიური ქედები
და რადგან მიწის სხვა ნამცეციც არ არის,
ზეცაში ვიცხოვრებ...
ხოლო ეს ედემი -
თქვენთვის დამითმია .
დე, იყოს ალალი!

და ასე წაბრძანდა ღმერთი ცათა შინა,
და ჩვენ დაგვიტოვა ღვთიური მთა-ბარი,
მიტომ საქართველოს რა არ გააჩნია
ქუხს მისი სიტურფის,
სიუხვის ამბავი...

შ. ნიშნიანიძე

პატარა გოგოს მამიკო უყვარს

არ აპანტურებს მურია ყურებს,
არ აფახულებს თოჯინა თვალებს,
პატარა გოგო სარკმელს გაჰყურებს:
უნდა მოვიდეს მამიკო მალე!
მხიარულ ქუჩებს მოწყენით უმზარს,
პატარა გული ვერ უძლებს ლოდინს,
პაწია ხელებს შემოჰკრავს უცებ:
-მამიკო მოდის...-მამიკო მოდის!
პატარა გოგოს მამიკო უყვარს...
-რა მომიტანე?-წივის, კისკისებს,
მიჩხრეკავს ჯიბეს ჩვეულ ლაღობით
და კონწიალობს ყელზე, კისერზე,
როგორც მშობლიურ ტოტზე ნაყოფი.
პატარა გოგოს მამიკო უყვარს...
ვინ რას დაუშლის პაწაწა თითებს,
ბუნჩულა თითებს, საყვარელ თითებს
და რას არ ითმენს, ო რას არ ითმენს,
მამიკოს ქუდი, მამიკოს მხრები,
მამიკოს თმები (თუ ქვია თმები).
ან რა სჯობია მამასთან თამაშს,
მამიკო მუდამ აცინებს გოგოს.
ბავშვის გალახვა არ იცის მამამ,
ბავშვმა რაიმე გატეხოს თუნდაც.
დარიალობენ აქეთ და იქით,
თამაშში ნეტა რა არის ცუდი?
ვეღარ მონახა მამიკომ წიგნი?
ვეღარ მონახა მამიკომ ქუდი?
-მამიკო მიდის!
-მამიკო მიდის!
ასტეხავს განგაშს ხმა მოტიტინე.
და იმუქრება პაწია თითით
-მეც წამიყვანე, თორემ ვიტირებ!
***
სულგანაბულა პატარა ბინა,
თიჯინას უკვე ღრმა ძილით სძინავს,
პატარა დედის კალთაში ყვინთავს,
თვალებზე ძილი ფარფატებს ბინდად.
ნუღარ უწყრები, დედიკო, ნუღარ,
თვალები ისევ ცრემლით აქვს სველი,
პატარა გოგოს მამიკო უყვარს,
პატარა გოგო მამიკოს ელის!

ბესიკი

ტანო ტატანო, გულწამტანო, უცხოდ მარებო,
ზილფო, მკლავებო, მომკლავებო, ვერსაკრავებო,
წარბ-წამწამ თვალნო, მისათვალნო, შემაზარებო,
ძოწ -ლალ- ბაგეო, დამდაგეო, სულთწამარებო,
პირო მთვარეო, მომიგონე, მზისა დარებო,
თვალთა ნარგისი, დამდაგისი, შეგშვენის მწველად,
ყელსა ბროლისა უტოლებსა, გველი გყვა მცველად,
გეხსნეს ხალები, მაკრძალები, ამარტის ველად,
ნარინჯნი ორნი, ტოლნი, სწორნი, მიქმოდენ ხელად,
მიწვევენ შენად შესამკობად, დამამწარებო!
ალვაო გეხსნეს, ორნო ნორჩნი, მოსარხეველნი.
ზარიფსა წელსა დაეკვირნეს, ქვეყანად მვლელნი.
ოდეს გნახვიდი, შევიმატნი ათასნი წელნი.
აწ დამლევიან ყოვლნი დღენი უცხო ვარებო,
ბაგემდუმრიად გიალერსებ, ბაგეო ვარდო.
თვალთა სურიან ხოლვა შენი, კეკელა მარდო.
გულს სწყურიან დამაშვრალსა, რას შეგაფარდო?
თუცა შენ დაგთმო, ვინღა ვპოვო, სად გავიზარდო?
უშენოდ ხილვა არავისი მსურს, შევიზარებო,
შენმა გონებამ მიმასგავსა მილეულ მთავრეს,
სიცოცხლის ნაცვლად მოვინატრი, სიკვდისა მწარეს.
მოდით, მიჯნურნო, შემიბრალეთ, მოვლეთ ჩემს არეს.
მკვდარი მიჯნური დამიტირეთ, დამფალთ სამარეს!
ვაჰ სიცოცხლეო, უკუღმართო, დანაცარებო!

23 January, 2006

ხალხური

დღეჲ სჯობავ თუ ღამეჲ?
ხალხნო, მე გკითხავ ამასა.
ღამე ნიადე კარგია,
დღეჲ სინათით სძალავსა.
ხმელეთზე მანათობელი
მზეჲ მაუდის თანაცა,
ცხვარ-ძროხა მაეფინება,
მაღლა მთას, დაბლა ჭალასა,
მააშრობს დილის ცვარ-ნამსა,
მწყერ ყანას ეტყვის სალამსა.
მაგრამ რო ღამე არ იყოს,
ისი ღმერთმ დაიფარასა!
რა დადგეს ღამის წყვდიადი,
ბევრსა უხარის ქალასა.
ძმობილთან წასვლა ღგულავის,
ძნელა რო დაეშალასა.
ვაჟასაც მოლოდინი აქვ,
არ უცდის პურის ჭამასა,
წავა, გაიგებს ლოგინსა,
გაიბუნბულებს ჩალასა.
გულშია გულის მისნადა,
თანა კი ფიქრობს ამასა:
"კი არა მამივიდეს, რა,
რომ რაით დაიშალასა?"
ქალ მიდის წყნარი ბიჯითა,
არ აჩუჩუნებს ჩალასა,
ამოიტოლებს ბოთლასა,
ჯალაფთად მანაპარავსა.
"რა ყინჩად დამძინებია!"
მოყმე დაიწყებს ზარვასა.
ქალ მალე გამააღვიძებს,
არც ალევიებს ხანასა.
ყბა რო ყბას გამეეტოლას,
მკერდი მკერდს შაახალასა.
უწინდელ ნაცნაურია,
ნადობს აღარას მალავსა, —
მემრ დაიწყებენ კოცნასა,
პირიდან ნერწყვის პარვასა.
დღე თუ ღამ, რომელი ჯობნის?
ხალხნო, მე გკითხავ ამასა.
ტურფა ქვეყანა თვალით ჩინს,
სიკეთით დღეჲ ძალავსა,
მუშაჲს სამუშავებლად,
სარჩოს შინ მოსატანადა,
ცხვარ-ძროხა მაეფინების,
ბალახს სძოვს მთასდ და ბარადა,
მანათობელი ქვეყნისა
მზეჲ ამუა თანაცა,
გააშრობს დილის ცვარ-ნამსა,
მწყერ ნანას ეტყვის ყანასა.


  

წუთისოფელი

წუთისოფელი რა არი?
აგორებული ქვა არი.
რა წამს კი დავიბადებით,
იქვე საფლავი მზა არი.

საცა სოფელში მიხვიდე,
სუყველგან ორი გზა არი.
შუაში არის ხმელეთი,
გარშემო დიდი ზღვა არი.

ყველა ადამის შვილი ვართ,
თათარიც ჩვენი ძმა არი.
თუ ქალი გეტყვის დობასა,
ის უკეთესი და არი.

აგრეთი გქონდეს გუნება,
ვით მოწმენდილი ცა არი,
თუ არ იწამებ ამასა,
მუცლით ნაშობი რა არი?


  

წარმავალია ნათელი, სულ მოსაჩვენრად ბრწყინდება,
ბინდისფერია სოფელი, უფრო და უფრო ბინდდება,
რა არი ჩვენი სიცოცხლე, ჩიტივით გაგვიფრინდება,
ჩვენს ნასახლარზეც ოდესმე ბალახი აბიბინდება.

იმასაც მოკლედ უვლია, გრძლად ვინც გვეგონა იარა.
შუქს ბნელი შესჭამს, ვარდს – ჭია, კაცის გულს – ჯავრის იარა,
მოვა სიკვდილი უჩინო, ერთ წამში აგვყრის იარაღს,
ჩვენ რას წავიღებთ სოფლიდან, სხვას არა წაუღია რა.

  

- იდუმლის კოშკო, მაღალო,
სასერიოზე დგახარო,
ქვეშ ქალნი მოგისხდებიან,
შენ, ჩრდილო, სითკენ წახვალო?

როგორ ვერ ხედავ, ყმაწვილო,
ულვაშაშლილო ახალო,
მეც ისე ვბრუნავ, როგორც შენ
ამ წუთისოფელს დახვალო


  

“რა ვქნისა” ციხე ავაგე,
ჯავრი შევაბი კარადა,
საიქიოდან მოიდენ
ამ ციხის სანახავადა.
ბევრი უარეს ციხესა,
კარ ვერ გატეხეს ძალადა,
მემრე თქვეს: დრო რომ მოალის,
კარ გაიღების თავადა.

  

ეკლის ადგილზე ამოსვლა
ეკლისა არის წესია
მოხუცი მომკის იმასვე,
რაც სიყრმით დაუთესია.

  

შენ, ჩემო დიდო იმედო,
კოშკო, ნაგებო კირითა,
კახეთს მოჭრილო ისარო,
ქალაქს ნაღებო ინითა!
წითელო მოვის პერანგო,
შვიდგან შეკრილო ღილითა.
ცავ, წმინდავ, ვარსკვლავიანო.
მზევ, დაფენილო დილითა,
უკვდავებისა წყაროო,
ნადენო ოქროს მილითა,
შენთანამც ყოფნით გამაძღო,
შენთანამც წოლა-ძილითა.

  

ნეტავი მოვკვდე ხის ძირსა,
ფოთოლი დამედინოსა,
მოვიდეს ქალი ლამაზი,
თვალს ცრემლი მოედინოსა.

  


მუმლი მუხასაო

მუმლი მუხასაო
გარს ეხვეოდაო,
მუმლი ჰქრებოდაო,
მუმლი წყდებოდაო,
ხე არ ხმებოდაო.
მუმლი მუხასაო
გარს ეხვეოდაო,
მუხა დამძიმდაო,
წყალში ჩავარდაო,
წყალი შეგუბდაო,
ნაპირს გადვიდაო,
მუმლი შეწუხდაო,
მალე დაიხრჩვაო,
მუმლი დაიხრჩვაო,
მუხა გადარჩაო.

  


ლექსი ვეფხვისა და მოყმისა

მოყმემ თქვა, პირშიშველამა,
შიბნ გავიარე კლდისანი,
მოვინადირენ, დავლახენ,
ბილიკნი ჭიუხისანი.
შამამხვდეს კლდისა თავზედა
ხორონი ჯიხვებისანი,
ჯიხვსა თოფ დავკარ ბერხენსა,
ჭალას ჯახნ იქნენ რქისანი.
შავვარდი ვეფხვსა ნაწოლსა,
დრონ იყვნეს შუაღამისანი,
ვეფხვი რომ წამამიფრინდა,
თვლანი მარისხნა ხთისანი.

შაიბნეს ვეფხვი, მოყმეი,
მაშინ დაიძრნეს მიწანი,
კლდეები ჩამაინგრივნეს,
შტონ დაილეწნეს ტყისანი,
დრო არარ დარჩა მოყმესა,
ხანი რო ჰქონდეს ცდისანი.
ფარსა უფარებს, ვერ ჰფარავს,
ვეფხვი ჩქარია კლდისანი,
გაზით გაართვნა კალთანი,
ჯაჭვისა ჯავშანისანი.
მოყმემაც ხელში იყარნა
ვადანი თავის ხმლისანი.
მაშინ გაუჭრა ფრანგულმა,
დრონ იყვნეს წაქცევისანი.
ვეფხვი კლდით გადმაეკიდა,
ჩამააწითნა ქვიშანი.
თაოდ კლდის თავზე შამაწვა
მოყმე სულამამდინარი,
ქვიშას მაჰღებავს წითლადა,
სისხლი ზედ ჩამამდინარი.
ვინ ეტყვის მაგის დედასა,
კარს უსხედს ქადაგ-მკითხავნი.
უერთოდ კი არ იხარჯნეს
ჩვენ მონადირის ისარნი.

იარებოდა დედაი
ტირილით თვალცრემლიანი,
ჩემს შვილს გზად ვეფხვი შაჰყრია
გაჯავრეული, ტიალი,
ჩემს შვილს - ხმლით, იმას - ტოტითა
დღე დაუღამდათ მზიანი.
არც ვეფხვი იყო ჯაბანი,
არც ჩემ შვილ შახვდა ჭკვიანი,
მათ დაუხოცავ ერთურთი,
არ დარჩენ სირცხვილიანნი.
ტირლით წყლულებს უხვევდა
ვეფხვის კლანჭებით დაჭრილსა,
შვილო, არ მახკვდი, შენ გძინავ,
დაქანცული ხარ ჯაფითა,
ეგ შენი კაბის კალთები
ტიალმა როგორ დაფლითა?
შენც იმის საფერ ჰყოფილხარ,
ხმალი ქნვაში გაგიცვდა.
არც იმან მოგცა მეტი დრო,
აღარც შენ დააცალია,
ვეღარც შენ დაიფარიე
შენ ხელთ ნაჭერი ფარია,
ვეღარცა ვეფხვმა ტოტები,
ხმალმა დაკუწა ძვალია.
მაგის მეტს აღარ გიტირებ,
შენ არ ხარ სატირალია.
ლაშქარში, მეგობარშია
არ იყავ საწუნარია.
მშვიდობით, ჯვარი გეწეროს,
ეგეც სამარის კარია,
ერთ შვილ ხო მაინც გაგზარდე,
ვეფხვებთან მეომარია.

ხან ვეფხვი, ხან თავის შვილი
ელანდებოდა მძინარსა,
ხან ვეფხვი ვითომ იმის შვილს
ტანზეით აყრის რკინასა,
ხან კიდენ იმისი შვილი
ვეფხვს გადაავლევს ყირასა.
აი, ამ სიზმრებს ხედავდის,
გამაეღვიძის მტირალსა.
ხან იფიქრებდა, უდედოდ
გაზრდა ვინა თქვა შვილისა,
იქნება ვეფხვის დედაი
ჩემზე მწარედა სტირისა.
წავიდე, მეც იქ მივიდე,
სამძიმარ უთხრა ჭირისა,
ისიც მიამბობს ამბავსა,
მეც უთხრა ჩემი შვილისა,
იმასაც ბრალი ექნების
უწყალოდ ხმლით დაჭრილისა!

  


შემომეყარა ყივჩაღი

შემომეყარა ყივჩაღი
სამზღვარსა მუხრანისასა.
პური მთხოვა და ვაჭმიე,
ვურჩევდი თავთუხისასა.
ხორცი მთხოვა და ვაჭმიე,
ვურჩევდი ხოხობისასა.
ღვინო მთხოვა და ვასმიე,
ვურჩევდი ბადაგისასა.
ცოლი მთხოვა და ვერ მივეც
მიმყავდა სიდედრისასა, -
ან კი ცოლს როგორ მივსცემდი,
შვილსა გაზრდილსა სხვისასა.
ხელი მოჰკიდა, აკოცა,
მოზიდნა ნაწნავს თმისასა.
შესტირა საბრალო ქალმა:
„ვაი, ცოლს ცუდის ყმისასა“.
მეც გულმა ვეღარ გამიძლო,
მოვზიდნე ვადას ხმლისასა,
უმალვე იმან დამასწრო,
ელვასა ჰგვანდა ცისასა, -
ახლა მე შემოვუქნიე,
ვენდვე მადლს ლაშრის ჯვრისასა.
გავჭერი ცხენი და კაცი,
წვერიც ვუწვდინე ქვიშასა, -
არ იყო ღირსი, მოშორდა
ცქერას წითელის მზისასა.
აქეთ მე ვკვდები, იქით – ის,
ქალი წავიდა სხვისასა.